VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20080701

Lia-menon Jackie Chan Ba Jovem Timor-oan Sira

UJA ARTE MARCIAIS HODI LUTA BA IMI NIA FUTURU

By Kahikata Fernandes*

Hau Jackie Chan, aktor filme no espesialista iha Kung-fu, dadauk ne'e hau iha Dili, Timor-Leste, hala'o vizita loron tolu nudar embaixador Boa-Vontade husi UNICEF (United Nations Children’s Fund). Hau lori apelu atu respeita karakter pasifiku arte marciais.

Objetivu arte marciais, kualker estilu no modalidade, hanesan de'it: unidade, disiplina no respeitu.

Iha tinan 2006, pratikante arte marciais sira assosiado ba escalada de violencia urbana no luta-malu (combate) iha dalan iha sidade Dili, tan ne'e bo'ot grupu arte marciais balun hetan kastigu no seluk envolve iha prosesu justisa.

Demontrasaun artes marciais husi grupu timor-oan sira, iha Estadiun Munisipal Dili, ba hau konsidera hanesan pontu altu hau nia agenda vizita mai iha Timor-Leste. Tamba iha biban ne’e hau bele hasoru-malu ho labarik, jovem, no grupo arte marciais timor-oan sira.

Hau hakarak dehan lolos de'it katak hau laiha buat ida atu fo ba imi. Prenda nebe mak hau bele fo hela ba imi mak hau nia experiencia de vida no hau nia aman nia lia-fuan husik hela mai hau iha tinan hat-nulu kotuk ba.

Hau nia vida infancia susar la halimar, tamba moris iha familia ki'ak iha Hongkong no tamba hau nia aman mos imigra tiha ba Australia. Ho tinan ne'en (6), hau moris ketak no mesak iha eskola arte marciais.

Iha tempo neba, hau nia aman dehan katak hau sei hela mesak no laiha maluk, tan ne'e, hau la bele haluha buat tolu nebe importante iha desafio de vida: "nunka tama iha droga, nunka tama iha gangs no nunka tama iha jogo". Ne'e lia-fuan kmanek hirak nebe hau hakarak fo-hanoin hela ba jovem timor-oan sira.

Imi iha sorte. Iha Estado foun no Governu ida para ajuda imi. Hau la hetan sorte diak hanesan imi no iha tempo neba hau laiha futuru. Hau hein deit mak ajuda husi Cruz Vermelha no UNICEF. Sira fo ropa no hahan.

Ohin loron imi bele dehan katak GRANDE ESTRELA JACKIE CHAN, hau maka'as, maka'as sa’ida (que grande idiota), maibe hau nia moris hahu ho mamuk. Ho tinan naruk mak hau moris iha susar nia laran, moris susar iha treino, treino no treino nafatin...

Fo hanoin ba imi katak, iha loron ida, nudar aluno iha eskola, hau ho maluk sira, ami hasoru luta-malu ho grupu rival sira iha dalan. Tan ne'e, ami hotu hetan kastigu husi mestre, tamba konsidera violasaun ba doutrina filozofika arte marciais nian. Neduni, ita tenki fo valor ba arte ne’e. Arte marciais la'os para atu tuku-malu ka combate iha dalan, la'os para atu uja kontra ema, saa-tan estraga sasan. Tamba se ita uza arte marciais kontra ema (ema fraku no laiha defeza), ita la'os heroi, ita la'os ema.

Hau assisti demonstrasaun husi grupu timor-oan sira, arte marciais asiatika hanesan Kera Sakti, Perisai Diri, Huschu, Karate, Taekwondo, Kempo, Aikido, Seruling Dewata no Pencak Silat. Iha serimonia dala ida ne'e hau bele assisti PSHT (Persaudaraan Setia Hati Terate) no grupo KORKA sira nia desfila no demonstrasaun.

Iha biban ne'e hau mos hetan privilegiu assisti demonstrasaun DANSA DRAGAO husi jovem sina-timoroan, husi Assosiação Comercial da Comunidade Chinesa de Timor Oriental (ACCCTO), nebe hetan basa-liman barak husi jovem ascendencia chinesa sira.

Molok atu fila, hau semo ho Helikoptru ba Ainario, hasoru malu ho lider grupu tradisional arte marciais sira, inkluindo KORKA. Hau rona jovem sira iha interior nia preokupasaun. Hau dehan ba sira katak arte marciais bele hanorin imi buat barak, maibe nunka uja nia para ameasa ka baku ema.

Fo kbi’it ba imi, jovem timor-oan sira, para uja imi nia inteligencia iha arte marciais nudar FORSA PASIFIKA ida – “only as a peaceful force and never to threaten or harm others”, produtivo ba sosiedade no sai sidadaun diak no responsavel ba Nasaun Timor nia moris iha Paz no Dame laran.

Lia-fuan ikus ba imi jovem sira mak ne'e: HAMUTUK HARE BA IMI NIA MORIS NO IMI NIA FUTURO. Tomorrow is yours!

Obrigado no adeus Timor!

JACKIE CHAN

*Hakrerek-na’in resumo lia-menon Jackie Chan (em forma de carta) husi diskursu iha serimonia no enkontrus durante ninia vizita iha Timor-Leste. Informasaun ka fonte foti husi LUSA, 25 de Junho de 2008 no UN News Center, 25 June 2008.

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.