VISAO MISAO OBJECTIVO HAKSESUK BOLA FH KKN HOME FH LPV ARTIGOS FH MUZIKA LIA MENON FH RESPONDE

20161129

Deklarasaun Politika Bancada Partido Democrático Antes Votasaun na Jeneralidade iha Debate OGE 2017

DEKLARASAUN POLITIKA BANCADA PARTIDO DEMOCRÁTICO ANTES VOTASAUN NA JENERALIDADE IHA DEBATE OGE 2017
PARLAMENTO NACIONAL

Excelencias, Presidente do Parlamento Nacional,
Excelencias, Primerio Ministro,
Distintos Deputados,
Membru Governu,
No povo Timor-Leste tomak, mak kami hadomi.

“Kaer Metin Ukun Rasik An, no Hari Nasaun Hosi Baze”

Adriano do Nascimento
Presidente do Partido Democrático
Excelensia sira hotu,

Deklarasaun politika Partido Democrático iha enseramentu debate na jeneralidade, sei haklaken kestaun importante tolu mak hanesan tuir mai:

Primeiru, publiku hatene ona katak, Bancada Partido Democrático hato’o ona nia deklarasaun nudar partido, ho nia pozisaun politika kona ba programa politika no orsamentu governu ida ne’e nian. Iha deklarasaun politika ne’e, Partido Democrático husu ba governu no deputado sira, atu konsidera netik ejijensia Partido Democrático nian, hodi aumenta tan osan ba setor produtivu hanesan tuir mai; 1). Husu atu aumenta tan osan ba agrikultura hodi bele sosa tan trator, halo no hadi’a irigasaun, barrajen no seluk tan; 2). Husu atu aumenta tan osan ba edukasaun, hodi liga no instala be mos ba eskola hirak nebe sintina iha ona maibe la iha be mos, nune, profesor no estudante sira, sei halai ba ailaran ka fila ba uma; 3). Husu atu aumenta tan osan ba saude, hodi sosa ekipamentu mediku foun, aimoruk no seluk tan, nebe pasiente sira prisiza agora; 4). Husu atu aumenta tan osan ba be mos no saniamentu, hodi dada be mos ba povu, hanesan povu sira Becora Motaulun, Taibesi no iha Timor laran tomak, nebe presiza tebes be mos; 5). Husu atu aumenta ta osan ba komersiu no industria, hodi  fo apoiu ba povu ki’ik sira, nebe hakarak halo bisnis fila liman, hodi hadi’a sira nia moris; 6). Husu atu aumenta tan osan ba setor turismu, hodi dezenvolve fatin turismu, partikularmente turismu históriku, hanesan funu na’in sira nia subar fatin, no fatin históriku sirak seluk.

Atu materializa ejijensia Partido Democrático nian, maka Bancada Partido Democrático husu deputado partido CNRT, Fretilin ho Frente Mudansa, atu fo apoiu ba PD nia proposta nebe sei halo, hodi aumenta osan ba setor hirak nebe mensiona iha leten. Partido Democrático konsiente katak, orsamentu ba tinan 2017, sei fahe ba rua entre governu ida agora, no governu ida oin mai. Maske nune, Partido Democrático fiar katak, partido nebe deit mak kaer governu iha tinan oin mai, sei la ignora ka taka matan ba nesesidades bazikas povu nian ne’e, iha nia programa politika no planu asaun annual. Tamba ne’e, karik governu no parlamento ida agora, aloka orsamentu naton ba setor hirak ne’e, maka governu oin mai, hatutan deit ona hodi implementa, sein halo fali orsamentu foun, nune povu sei hein hodi halerik iha tempu naruk nia laran.

Segundu, hafoin rona no analiza justifikasaun hosi vice ministro Finansas, kona ba polítika de diversifikasaun fundu petrolífru, liu-liu iha setor telekomunikasaun, maka iha biban ida ne’e, Partido Democrático deklara ba publiku katak, Partido Democrático deskorda ho politika governu nian, atu la kohi investe iha setor telekomunikasaun, hodi sosa Timor telkom, ho razaun katak, Timor Telkom la tama iha kategoria merkadu finanseiru de altu nivel ka investimentu ho retornu bot. Partido Democrático fiar  katak Timor telekom nudar fontes de reseitas potensial, tamba iha projetu importante tolu hanesan linha telefoníka, fibraóptika no kabú submarinu, nebe bele hatama osan ba kofre estadu iha tempu badak, em komparasaun ho auto estrada iha kosta sul no aerportu internasional iha Oecusi-ambeno, nebe sei hein tempu naruk atu hatama osan ba estadu. Karik Timor Telkom laos tipu de investimentu merkadu finanseiru de altu nivel ba Timor-Leste, tuir kriteria fundu petrolifru nian, tamba sa governu iveste fali osan hosi fundu petrolifru ba fabrika hodi produs Sement iha Tmor-Leste?

Terseiru, em relasaun ho pozisaun Partido Democrático iha ukun ida ne’e, Bancada Partido Democrático konsiente katak, los duni ukun ida ne’e CNRT nian ho ukun minoria, nudar deputado CNRT sira haktuir iha plenaria horseik. Maske nune, tamba interese nasional, ho modelu demokrasiaTimor-Leste nebe hatur an iha abut unidade nasional no politika inkluzivu, nebe lider históriku sira, hanesan maun Xanana Gusmão no Maun Mari Alkatiri hatur iha nasaun ida ne’e, maka Partido Democrático simu hodi asegura, nune, haka’as nafatin hodi servi povu no nasaun, liu hosi governu no Parlamento Nacional. Nune mos, Partido Democrático ho laran no fuan tomak, konsiente palávra de ordem, no  instrusaun hosi Presidente Fernando La Sama de Araújo, nebe hateten mai ami, koadru Partido Democrático hodi dehan “hau nia dignidade, la as liu dignidade nasaun nia, tamba ne’e, imi hare malu ba hodi dezenvolve ita nia nasaun”.

Nudar deputado no nudar alin ida iha vida politika, ami apresia teb-tebes, maun no lider históriku, Dr. Mari Alkatiri nebe haktuir katak, tamba interese nasional, maka ita tenki halo demokrasia ida nebe, nia abut iha unidade nasional ka inkluzivu, ho lia fuan simples ida, maibe iha nia signifikadu bot hodi dehan “União de facto, com comunhão de bens”. Ami hatutan tan ho ami nia lia fuan rasik dehan “PD sempre coopera mas não entra, porque já não há caminho para entrar”.

Partido Democrático mos konsiente, no simu deklarasaun hosi deputado sira nebe hateten katak, Partido Democrático la iha kabide iha nasaun ida ne’e. Los duni, Partido Democrático la iha kabide, tamba hamoris nia an rasik nudar forsa politika ida iha nasaun ne’e, no habot rasik nia lider sira, hanesan Fernando La Sama de Araújo, Mariano Assanami Sabino, Lurdes Bessa, Olinda Morais no seluk-seluk tan, hanesan lider politiku no ukun na’in hodi servi povu no nasaun. Ami mos konsiente no simu katak, Partido Democrático la iha kabide politiku, hodi difini no dezenvolve nia identidade politika rasik, tamba  ne’e, Partido Democrático sempre konsisten hodi aprezenta pontu de vista kritíkas no solusaun alternativas, banune, bele halo balansu iha ukun hodi tau perioridade ba  nesesidade povu no nasaun nian.

Excelensia sira hotu,

Nudar lider Partido Democrático, ami asumi responsabilidade karik iha sala ruma, mak ami halo tiha ona liu hosi ukun bloku koligasaun, nebe nia finalidade hodi ita haketak malu juridikamente nudar aliadu politiku. Nudar alin no lider politiku jerasaun foun, ami hodi Partido Democrático nia naran, ami husu povu no na’i ulun sira nia komprehensaun, karik ami nia pontu de vista kritikas ba konseitu dezenvolvimentu nasaun ida ne’e, ho justifikasaun nebe ami expresa liu hosi deklarasaun hirak nebe ami halo, la dun monu ba ita bot sira nia laran. Ami konsiente katak moris iha nasaun demokratiku, ita tenki la’o ho diverjensia iha pensamentu, estratejia no asaun. Tamba ne’e, ami prontu atu apriende nafatin, no prontu atu servi povu no nasaun ida ne’e, nudar Timor oan no nudar lider Partido Democrático. Opozisaun ka la opozisaun, somente lia fuan ida deit hodi tatoli ba malu, maibe, pensamentu no hahalok hodi asegura estabilidade politika no seguransa, demokrasia no prosperidade povu no nasaun nian, mak sai sasukat ba ita nudar ukun na’in, no nudar lider politiku. Ita mesak feton no na’an, aman no oan, nebe iha objectivu ida deit, mak atu dignifika nasaun ida ne’e, nudar nasaun ukun rasik an, dignifika povu ida ne’e sai povu demokratiku, nebe moris iha dame no domin nia laran, iha Timor ida deit, mak Timor Leste-Ukun rasik an. Obrigado wa’in.

Dili, 25 de Novembru 2016

Adriano do Nascimento
Presidente do Partido Democrático

Sem comentários:

Enviar um comentário

Nota: só um membro deste blogue pode publicar um comentário.